Nguồn hình ảnh, BBC
Trung Quốc bắt đầu tập trận quân sự trên biển xung quanh Đài Loan, chỉ ba ngày sau khi ông Lại Thanh Đức tuyên thệ nhậm chức tổng thống hòn đảo dân chủ này.
Người phát ngôn Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) gọi cuộc tập trận là “sự trừng phạt mạnh mẽ” đối với “các hành động ly khai”.
Các cuộc tập trận bắt đầu vào sáng hôm nay 23/5, diễn ra xung quanh hòn đảo chính, tại eo biển Đài Loan cũng như xung quanh đảo Kim Môn, quần đảo Mã Tổ, đảo Ô Khâu và đảo Đông Dẫn.
PLA cho biết họ tập trung vào các cuộc tuần tra chung liên quan đến sẵn sàng chiến đấu trên không, trên biển, các cuộc tấn công chính xác vào các mục tiêu quan trọng và các hoạt động tích hợp bên trong và bên ngoài đảo để kiểm tra "khả năng hiệp đồng tác chiến" giữa các lực lượng.
Bắc Kinh đã gán mác ông Lại là "kẻ ly khai" và "kẻ gây rối" vì những phát ngôn ủng hộ độc lập cho Đài Loan trước đây. Cơ quan Phòng vệ Đài Loan lên án hành động của Bắc Kinh và cho biết họ đã phái lực lượng để đáp trả.
Văn phòng Tổng thống Đài Loan nói rằng thật “đáng tiếc” khi thấy Trung Quốc “có hành động khiêu khích quân sự đơn phương để đe dọa nền dân chủ và tự do của Đài Loan”.
Để trấn an công chúng, văn phòng thông tin thêm rằng các đơn vị quân đội và an ninh của Đài Loan đã “nắm bắt toàn diện tình hình”.
“Trước những thách thức và mối đe dọa từ bên ngoài, chúng tôi sẽ tiếp tục bảo vệ nền dân chủ và tự tin có khả năng bảo vệ an ninh hòn đảo. Chúng tôi mong mọi người hãy yên tâm,” cơ quan này cho biết.
Vào tháng 8/2022, sau chuyến thăm lịch sử của Chủ tịch Hạ viện Mỹ lúc bấy giờ là bà Nancy Pelosi, Trung Quốc đã thực hiện chiến dịch “bao vây” đầu tiên, mô phỏng việc phong tỏa đảo chính Đài Loan bằng các cuộc tấn công bằng tàu, máy bay và tên lửa.
Sau chuyến công du của bà Pelosi, Bắc Kinh đã tuyên bố ngừng công nhận "đường trung tuyến", một làn ranh đóng vai trò biên giới không chính thức trong 70 năm giữa Trung Quốc và Đài Loan.
Đường trung tuyến này nằm ở Eo biển Đài Loan.
Hai năm kể từ đó, các cuộc xâm nhập quân sự của Trung Quốc vào vùng biển và không phận Đài Loan gần như xảy ra hàng tuần.
Năm 2023, Đài Loan đưa ra cảnh báo về số lượng kỷ lục máy bay chiến đấu của Trung Quốc vượt qua đường trung tuyến, Bắc Kinh phản bác rằng làn ranh đó không tồn tại.
Lần này các nhà phân tích cho rằng Trung Quốc đang tiến một bước xa hơn, giả lập một cuộc tấn công toàn diện vào Đài Loan.
Họ cũng chỉ ra rằng đây là lần đầu tiên mà các hòn đảo phía xa Đài Loan và gần bờ biển Trung Quốc trở thành mục tiêu.
Các hoạt động quân sự này như lời cảnh báo nhắm đến chính phủ mới của ông Lại Thanh Đức.
Người dân Đài Loan chỉ 'nhún vai' trước tin tập trận
Nguồn hình ảnh, An Rong Xu/Bloomberg/Getty Images
Tâm điểm của vấn đề là tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với Đài Loan tự trị.
Trung Quốc coi Đài Loan như một tỉnh ly khai và cuối cùng sẽ trở thành một phần của nước này. Bắc Kinh cũng không loại trừ việc sử dụng vũ lực để đạt được điều này.
Nhiều người Đài Loan thì tự coi mình là một quốc gia riêng biệt, mặc dù phần lớn ủng hộ việc duy trì hiện trạng, trong đó Đài Loan không tuyên bố độc lập mà cũng không thống nhất với Trung Quốc.
Trên đường phố Đài Bắc, mọi người chỉ nhún vai trước thông tin về cuộc tập trận này.
Nhiều người sẽ nói rằng họ không lo lắng. Nhưng điều đó cũng không hẳn đúng. Họ cảm thấy bất lực nhiều hơn mà lo lắng thì không giải quyết được vấn đề gì.
Chính phủ và quân đội Đài Loan thì thể hiện nỗi lo rõ rệt, đặc biệt trong bối cảnh những cuộc tập như vậy ngày càng lớn và nguy hiểm hơn trước.
Nghị sĩ Hoa Kỳ đổ về Đài Bắc, vì sao?
Đài Loan mà Trung Quốc thèm khát đang dần biến mất
Bắc Kinh sẽ 'không bao giờ thỏa hiệp' về Đài Loan, TQ nói với Hoa Kỳ
Cuộc tập trận có gì mới?
Thứ nhất, đây là lần đầu tiên Trung Quốc mô phỏng một cuộc tấn công toàn diện, thay vì phong tỏa kinh tế như họ đã làm vào năm 2022.
Đây cũng là lần đầu mà Bắc Kinh nhắm đến mục tiêu là các đảo xa của Đài Loan. Các đảo này nằm gần bờ biển Trung Quốc.
Còn có thêm hai điều khác biệt nữa mà các nhà phân tích quân sự lưu ý.
Thứ nhất, Bắc Kinh tiến hành tập trận mà không thông báo trước.
Thứ hai, các chuyên gia nhận định rằng số hiệu 2024 A của cuộc diễn tập có thể ngụ ý rằng đây là cuộc tập trận đầu tiên trong chuỗi tập trận tại khu vực này trong năm nay.
PLA không giấu giếm rằng đây là cuộc tập trận bao vây Đài Loan, bạn chỉ cần nhìn vào bản đồ mà PLA đã cung cấp - các khu vực nơi các cuộc tập trận đang diễn ra đều xung quanh Đài Loan.
Thông điệp của PLA ở đây là: "Nếu muốn, chúng tôi có thể phong tỏa hòn đảo. Chúng tôi có thể ngăn chặn nguồn cung cấp và về cơ bản có thể buộc chính phủ Đài Loan phải đầu hàng."
Nguồn hình ảnh, PLA
Một yếu tố khác đang được thử nghiệm trong cuộc tập trận này là khả năng xâm lược, vì có sự tham gia của tàu đổ bộ và tên lửa.
Cơ quan Phòng vệ Đài Loan đã phản ứng bằng cách nói rằng quân đội của họ đang trong tình trạng cảnh giác cao độ. Họ cũng khẳng định đang “mạnh mẽ thu thập thông tin tình báo” vào thời điểm này.
Một điều đáng lưu ý là nếu PLA đang chuẩn bị xâm lược Đài Loan, và đây chỉ là một cuộc diễn tập, thì Đài Loan có thể thấy họ sẽ thực hiện điều đó như thế nào để hòn đảo dân chủ này chuẩn bị tốt hơn trong tương lai.
Đài Bắc kêu gọi Trung Quốc hãy 'biết suy nghĩ'
Văn phòng Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc đã kêu gọi Trung Quốc hãy "biết suy nghĩ" và "ngưng phá hoại hòa bình và ổn định ở Eo biển Đài Loan".
“Đài Loan sẽ duy trì lý tưởng dân chủ và sẽ không thay đổi trước áp lực từ các nước láng giềng. Đất nước chúng tôi là thành trì của các hệ thống dân chủ và tự do trên thế giới,” văn phòng này tuyên bố trong cuộc họp báo hôm nay 23/5, đồng thời cho biết thêm rằng họ sẽ tăng cường quan hệ với các đối tác có chung lý tưởng.
Văn phòng cũng đăng một bài viết trên mạng xã hội X (trước kia là Twitter):
"Chúng tôi không tìm kiếm xung đột, nhưng chúng tôi sẽ không né tránh xung đột. Chúng tôi tự tin bảo vệ an ninh quốc gia mình."
Trong cùng ngày, Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) đăng tải bài viết trên mạng xã hội rằng tân Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức chắc chắn sẽ trở thành "nỗi xấu hổ của lịch sử".
Trước đó, tờ Hoàn Cầu Thời báo gọi ông Lại là một lãnh đạo "khinh suất" và "ngu dốt".
